Vijf fouten die jij maakt onder stress

1. Even doorwerken om terug bij te zijn

Vandaag kwam er onvoorzien een andere taak tussen die jouw planning in de war stuurde, misschien viel er een collega ziek voor wie je moet inspringen of had je een opleiding waardoor je wat achter bent geraakt op bepaalde taken of mails,... Je besluit daarom wat langer door te doen om het extra werk dat er nog ligt achter de rug te hebben. Maar morgen doet er zich wéér iets voor, net als overmorgen en de dag daarna en de dag daarna, … Het onvoorziene wordt bijna te voorzien. En elke dag doe je zo hard je best om bij te blijven: je eet je boterhammen achter je pc, je start elke dag wat vroeger, werkt elke dag wat langer, werkt hier en daar wat in het weekend, want dan komt er tenminste niets bij of tussen en kan je ongestoord aan de slag gaan, … ooit ontmoette ik zelfs iemand die verlof nam om te kunnen bijwerken. 

De realiteit is dat je nooit bijgebeend raakt en jezelf alleen maar uitput door zoveel te werken. Doordat je jezelf zo uitput, zal je steeds meer tijd nodig hebben om een taak tot een goed einde te brengen, zal je ook meer fouten maken waardoor je jezelf meer moet controleren, wat ook weer tijd en energie kost. Kortom meer werk moet niet betekenen meer werken. Soms is rust nemen het efficiëntste dat je kan doen. 

2.    Ik doe het alleen ... dat gaat sneller

Je hebt het druk en je besteedt al je tijd en energie om alles op tijd klaar te krijgen. Dat betekent dat er geen tijd of energie overblijft voor een gesprek met collega’s of leidinggevenden waarin zij kunnen oppikken dat je het druk hebt en hulp kunnen aanbieden of waarin ze jou even met een leuk gesprek weer wat energie kunnen meegeven.  Zelf vraag je uiteraard ook geen hulp, want op de tijd dat je hebt uitgelegd wat er moet gebeuren, heb je het zelf gedaan (en beter :-)). En elke keer denk je dat opnieuw, want het is toch ‘uitzonderlijk’ deze drukte. 

Toch loont het wel om anderen te betrekken.  Al is het maar omdat we onder stress meer dan ooit verbinding nodig hebben met anderen, het kalmeert ons zenuwstelsel. Deel uitmaken van de groep, verbinding voelen, … gaf ons in de oertijd een gevoel van veiligheid en dat doet het nog steeds. En een kalm zenuwstelsel is een hoofd dat zich terug kan concentreren, helder denken, … En als je eerlijk bent, zal er nog wel eens een moment komen dat het mooi meegenomen is dat er een collega kan bijspringen met deze taak. 

3.    Vanavond niet schat...

Na een drukke dag op het werk zeg je nee tegen een rondje lopen, wandelen, padellen, de yogales, … Zeg je neen tegen je vrienden waarmee je op café/restaurant zou gaan. Tegen dat boek dat je aan het lezen was. Kortom tegen alles wat jouw energiereserves weer wat zou kunnen aanvullen. Net op het moment dat je werk en je lijf veel energie vraagt, ontzeg je jezelf belangrijke energiegevers. Bovendien zorgen veel van deze activiteiten er net voor dat je lichaam de stresscyclus kan afwerken (door beweging en verbinding).

Er is een verschil tussen crashen en herstellen. Bij het eerste ben je veel te ver over je grenzen gegaan en is er geen energie meer voor het tweede. Bij het eerste zal je energie niet verder zakken, maar worden de reserves niet aangevuld, waardoor je de volgende dag opnieuw met een tekort start en je vervolgens nog minder energie hebt om die reserves te gaan aanvullen. Een beetje zoals je telefoon die je niet verder gebruikt, maar ook niet aan de oplader legt. 

Doorbreek de cirkel, ga niet zover dat je ’s avonds alleen nog kan crashen. Kies voor jezelf, kies voor herstelmomenten en liefst al doorheen de dag (een paar minuten in de zon gaan staan, een korte ademhalingsmeditatie doen, mindful je tienuurtje opeten, een praatje maken aan het koffieapparaat, … ). 

4.    Dafalgan en door

Heb je hoofdpijn? Zitten je schouders en nek vast? Last van onrustige darmen? Spierpijn?

Misschien heb je hier al iets voor genomen vandaag? 

Het is NIET normaal om wekelijks of zelfs dagelijks pijnstillers te moeten nemen. Jouw lichaam probeert jou iets te vertellen. En toch hoor ik het zo vaak, na een drukke werkdag een ‘dafalganneke’ nemen voor de hoofdpijn om nog even te kunnen doorwerken of om ’s avonds aan sociale verplichtingen te kunnen voldoen of zelfs om naar het werk te kunnen vertrekken ’s morgens. 

Het is niet omdat je het probleem niet meer opmerkt, dat het er niet meer is en zelfs niet erger aan het worden is. Ons stresssysteem is gebouwd voor korte stresspieken (bijvoorbeeld een mammoet zien en weglopen). Een lichaam dat zonder herstel in ‘stressmodus’ aan blijft staan, blijft niet zonder gevolgen. 

5.    Twijfelen aan jezelf

Stress laat je twijfelen aan jezelf. Stress zorgt ervoor dat je vermoeid raakt, je slechter kan concentreren, fouten gaat maken, meer tijd gaat nodig hebben om een taak af te werken, moeilijker kan multi-tasken, vergeetachtiger wordt, …  Al deze gevolgen van stress zorgen ervoor dat je je eigen competenties in vraag gaat stellen. 

Bovendien zorgt stress ervoor dat je tunnelvisie krijgt, je gaat je enkel op het negatieve focussen en op alles wat misloopt. Telkens denk je ‘zie je wel ... ik doe niks meer goed’. 

Stress maakt je ook emotioneler, je bent gevoeliger voor kritiek, je voelt je sneller afgewezen. 

En dan heb ik het nog niet over het effect van die hoge verwachtingen die je hebt van jezelf. De lat die je steeds hoger legt omdat je denkt dat dat van jou verwacht wordt. In combinatie met de hoge werkdruk lijkt falen de enige realistische optie. Toch lijken alle anderen de lat wel te halen en daarom ga je denken dat het aan jou ligt. 

Onzekerheid zorgt ervoor dat we meer controle willen, dus nog harder werken lijkt de enige optie. En opnieuw raak je in een neerwaartse spiraal van harder werker en de negatieve gevolgen ervan. 

Opgeven is geen daad van zwakte, noch falen. Soms is opgeven het meest liefdevolle wat je kan doen voor jezelf nadat je veel te lang onmenselijk sterk bent geweest. 

Wil je hierover van gedachten wisselen?

• Wil je graag onderzoeken welk van deze vijf jouw grootste valkuil is?
• Wens je te ontdekken wat jou zou helpen om niet in deze valkuilen te trappen?